Kan je in Nederland veilig uit de kast komen? Heb ik recht op een eigen mening, privacy en veiligheid? Zo startte Soroptimist Club Haarlem e.o. een project over mensenrechten op school. En kreeg het Technisch College Velsen en het Maritiem College IJmuiden enthousiast voor het plan.

Regionale scholen enthousiast krijgen voor mensenrechten: hoe begint zoiets? Joke ten Kate – lid van Soroptimist Club Haarlem e.o. – realiseerde zich op een dag, wandelend door een Italiaans dorpje, dat er in Nederland maar weinig prijzen bestaan voor vmbo-leerlingen. Als arts Jeugdgezondheid was ze altijd al geboeid door die leeftijdscategorie en zo kwam ze op het idee deze vmbo-leerlingen in het zonnetje te zetten door ze uit te dagen voor een prijs op het gebied van mensenrechten. Daar moet dan wel uitvoerig ruchtbaarheid aan gegeven worden. Dat daarmee ook het Soroptimisme extra belangstelling krijgt, is zeker ook een gewenst resultaat.

Zo startte project Mensenrechten

Haar idee moest even landen in haar club, maar toen het bestuur haar vervolgens voorstelde om een concreet plan te maken en een projectgroep te formeren, ging ze aan de slag. Het zelf kunnen samenstellen van de projectgroep blijkt goed uit te pakken: zo is projectcollega Annemieke Stenvers een ster in het brieven schrijven, een ander lid is steengoed in het opstellen van stappenplannen en tijdlijnen. Niet alleen het enthousiasme, maar ook de combinatie van diverse vaardigheden leidt ertoe dat er nu, ruim een jaar na de start van de eerste besprekingen, een concreet plan ligt met een draaiboek dat in maart zijn beslag krijgt.

Het project Mensenrechten speelt zich af op twee vmbo-scholen: het Technisch College Velsen en het Maritiem College IJmuiden. Zijn dit niet vooral jongensscholen en kan dat wel met de doelen van onze Unie? Joke en Annemieke vinden die voorkeur voor de rechten van vrouwen en meisjes maar een keurslijf waar in dit geval aan voorbij gegaan wordt.

Vijf (kinder) mensenrechten uitgelicht

Via het netwerk van Annemieke werd een enthousiaste docent maatschappijwetenschappen gevonden, werkzaam op deze scholen, met een al even enthousiaste directeur. De projectgroep bestudeerde een aantal artikelen over mensenrechten, formuleerde vervolgens een vijftal kinderrechten waarop ze de aandacht gevestigd wilde zien, en gaven dit door aan de docent:

• het recht op gelijke behandeling
• het recht om iemand te zijn
• het recht op privacy
• het recht op een eigen mening en op inspraak
• het recht op veiligheid en bescherming

Zo ziet het lesmateriaal eruit

Het lesmateriaal Mensenrechten bestaat uit drie onderdelen, die samen één lesblok beslaan. Onderdeel A bestaat uit het bestuderen van mensenrechten onder leiding van de docent, is verplicht voor alle betrokken leerlingen en wordt getoetst voor het eindexamen. De docent stelt de feitelijke inhoud van het lespakket samen. De leerlingen worden in kleine groepjes verdeeld, elk groepje kiest een van de genoemde mensenrechten. Onderdeel B is optioneel. Bij dit onderdeel moet elk groepje een actie voor een goed doel opzetten, dat kan in binnen- en buitenland zijn. De actie kan gericht zijn op het genereren van geld om de kennis van mensenrechten te stimuleren, of op acties gericht op meer kennis van mensenrechten, de verdediging van mensenrechten, denk aan Amnesty, et cetera. Onderdeel C is het houden van een presentatie over dit actieplan.

Presentatie Mensenrechten en een prijs

De presentatie wordt – dit jaar voor het eerst- gegeven op het eindfeest op 21 mei. De docent draagt 5 á 6 groepjes voor aan de jury. Deze beoordeelt de presentaties en kiest vervolgens een winnaar. De jury bestaat uit Joke als initiatiefnemer, Hanna de Bruin als voorzitter van de club, verder de directeur van beide scholen, een raadslid namens Velsen Lokaal, en Silke Vogelsang, promovenda bij Felisa Tibbitts. Zij stelt samen met Hanna de Bruin de criteria op waarmee de jury een beoordeling kan maken. De prijs is de Gouden S.T.E.M., een wisseltrofee in de vorm van een S van Soroptimist en blijft op school. De S ziet er uit als een trap omhoog, daarna kom je bij drie huisjes: thuis, school en maatschappij. Het ontwerp is van clublid Anne van der Meer. Daarnaast krijgen de winnaars een persoonlijke oorkonde. Bij de prijs hoort een bescheiden potje met geld, waarmee het groepje van het winnende project een start kan maken met de uitvoering. De aanloop kosten van dit jaar zijn grotendeels gedekt door de toekenning van een bedrag door ons Algemeen Fonds.

Prijs straks voor alle vmbo-leerlingen in Kennemerland

Het project met de Gouden S.T.E.M. is een pilot om ervaring op te doen met mensenrechteneducatie, met de bedoeling het lesmateriaal en het evenement ook bij andere scholen uit te rollen. Andere Soroptimistclubs kunnen daar een belangrijke rol in spelen. Voor dit project krijgt de club van hoogleraar Felisa Tibbitts veel steun. Dit project bevat zoveel creativiteit, zoveel goed afgewogen stappen, voor de korte en de langere termijn, een zwaan-kleef-aan-effect kan haast niet uitblijven.

Ben je geïnteresseerd of wil je meer weten? Mail Joke ten Kate.

Mensenrechteneducatie is belangrijk

Soroptimist Club Haarlem e.o. heeft een eigen mensenrechteneducatieproject in het leven geroepen, geïnitieerd door één van de leden, Joke ten Kate. Het is de club van wijlen Carla Atzema-Looman, uit wier nalatenschap onder meer de leerstoel Mensenrechteneducatie aan de Rijksuniversiteit Utrecht is gefinancierd,. Een leerstoel die wordt vervuld door Felisa Tibbitts.