Na haar studie sociale psychologie kwam Lisanne voor haar promotietraject terecht bij de psychologische kant van bedrijfskunde, bij de Rotterdam School of Management (Erasmus Universiteit). Daar kreeg ze ook te maken met het curriculum. “Als psychologiestudent krijg je vakken die bijdragen aan je persoonlijke ontwikkeling. Dat heeft indertijd veel indruk op mij gemaakt. Bij de studie bedrijfskunde kregen de studenten op dat vlak destijds helemaal niets aangeboden. Vragen als ‘wie ben ik, wat wil ik’ kwamen er merkwaardig genoeg nauwelijks aan de orde.”
Het wezenlijke belang van persoonlijke ontwikkeling

Na haar PhD werd ze assistent professor aan de Universiteit van Amsterdam (UvA). Ernaast deed ze consultancy werk. Zo kwam ze bij heel veel verschillend bedrijven binnen. “Daar werd mij duidelijk dat problemen bijna altijd te maken hadden met wat er op het persoonlijke en het interpersoonlijke vlak misgaat. Zichzelf niet goed kennen, geen grenzen kunnen aangeven, niet goed met spanning en conflicten kunnen omgaan. Als we studenten voorbereiden op de arbeidsmarkt en we geven ze die skills niet mee, dan klopt dat toch niet? Na twee jaar vertrok ik bij de universiteit en ben ik voor mijzelf begonnen. Ik hou ervan om vanuit de wetenschap concrete oefeningen te maken die mensen helpen bij hun persoonlijke ontwikkeling.”
“Zo ben ik de Connectors Lab begonnen, gericht op het maken van trainingsprogramma’s die jongvolwassenen en professionals helpen bij hun persoonlijke en professionele ontwikkeling. Alle masterstudenten bedrijfskunde van de UvA moeten nu door mijn programma heen, bijna 1000 per jaar.”
Veel zelfkritiek bij vrouwen
Al doende viel het Lisanne op dat er wezenlijke verschillen zijn tussen hoe mannen in de wedstrijd staan en hoe vrouwen in de wedstrijd staan. “Ik kom vooral bij de vrouwelijke studenten tegen dat ze zichzelf zo in de weg zitten, heel veel kritiek hebben op zichzelf, niet durven te reageren als de docent een vraag stelt. In 9 van de 10 gevallen steekt dan een man zijn vinger op. Terwijl de vrouwen zichzelf veel beter hebben ingelezen, zichzelf beter kennen. Dat gaat mij echt aan het hart. Als een vrouw een antwoord geeft, is dat vaak een heel sterk antwoord. Een jongen wil nog weleens bluffen, gewoon maar wat roepen. De vrouwelijke studenten reageren niet omdat ze denken: “als ik niet 100% het goede antwoord geef, dan faal ik”. Als onderliggende vragen zie ik dan: ‘ben ik wel slim genoeg, ben ik wel leuk genoeg, neem ik niet teveel ruimte in?’ Ik ben mij daarop gaan richten met de oprichting van The Women Leadership Academy met als doel jonge vrouwen te empoweren, ze te stimuleren hun plaats te gaan innemen. Dat proces maak ik concreet. Vanuit hun perfectionisme willen ze dan vaak alles tegelijkertijd aanpakken maar ik zeg dan: “Hou het klein, maak het concreet en behapbaar, waar wil je het eerst mee oefenen?” Ik zeg dan altijd: “Zie het als een experiment, probeer nieuw gedrag uit en check dan het resultaat. Als dat je bevalt, ga ermee door, super. Zo niet, wat moet ik dan veranderen? Als je een andere respons krijgt dan je had verwacht, wat moet je dan veranderen?” Ze komen er dan vaak achter dat ze zichzelf tegenhouden in iets wat ze heel graag voor elkaar willen krijgen, maar het blijkt heel moeilijk voor hunzelf om daar doorheen te breken.”
Delen wat je bezighoudt

“In de groepsbijeenkomsten komen ze erachter dat ze niet de enigen zijn die hiermee worstelen. Ik merk dat er over dit soort dingen heel weinig wordt gepraat, dat er heel veel gêne is. Door dat toch te doen, voel je de opluchting en komt er meer saamhorigheid. Ze krijgen meer aandacht voor hun opvattingen en durven daarna ook meer aandacht daarvoor te vragen.”
“Er is ook een oefening in ‘nee’ zeggen. Het lijkt zo simpel maar er gaat een wereld voor ze open. Ze kunnen ‘nee’ zeggen zonder dat ze gestraft worden, zonder dat er iemand boos wordt of negatief reageert. Wat ze nu meemaken is dat er juist begripvol wordt gereageerd. Dat is voor de deelnemers een eye-opener. Ik leer ze ook te durven falen. Het kan niet anders of je maakt het mee in je leven. Voor jonge vrouwen is falen iets enorms maar de vraag is dan vooral: hoe ga je er mee om?”
“Het traject bestaat uit groepsbijeenkomsten van maximaal 12 studenten en uit individuele opdrachten. Ze hebben ook een buddy met wie ze hun ervaringen kunnen delen en op wie ze kunnen terugvallen. Er zijn verschillende trajecten die doorgaans een maand of drie duren. Dat is voor de deelnemers om vol te houden, het moet niet te lang duren. Bij de follow up zijn altijd nog meer modules mogelijk als daar behoefte aan is.”
Sisterhood
Lisanne gaat de mogelijkheden voor het volgen van een traject uitbreiden naar andere leeftijdsgroepen. “Na de studententijd blijven vrouwen nog zo lang bezig met de vraag: wat wordt er van mij verwacht? Dan moet ze carrière maken, een gezin stichten, een huis kopen, je moet de ideale moeder, dochter, partner, collega, vriendin zijn, de onzekerheid is nog zo groot. In mijn vriendinnenkring (Lisanne is 38) heeft zeker de helft al een burn-out of iets soortgelijks gehad, met alle druk die ze aan zichzelf opleggen op zoveel fronten, maar ook het leeuwendeel moeten regelen van alles wat er voor het gezin geregeld moet worden. Er is tussen vrouwen ook veel (voor)oordeel naar elkaar, en dat geeft veel angst. Je hebt veel meer aan sisterhood, elkaar ondersteunen en elkaar veel gunnen. Nieuwsgierig zijn in plaats van oordelen. Wat een verademing is dat. Wij vrouwen hebben sinds ons bestaan in cirkels geleefd, bij elkaar gezeten, met elkaar gepraat, gelachen, gezeten gedanst, gezongen, dat geeft zoveel steun en kracht, het werkt zo ontspannend, en dat zijn we kwijtgeraakt. Laten we ons niet als mannen gaan gedragen maar blijven doen waar vrouwen goed in zijn. Leiderschap wordt makkelijk geassocieerd met mannen, maar onderzoek wijst uit dat leiders met vrouwelijke eigenschappen zoals luisteren, empathisch zijn, kwetsbaar opstellen, gericht zijn op samenwerking, het veel beter doen. Het nastreven van die manlijke manieren van leiderschap kun je veel beter niet doen. Juist in leiderschapsposities kun je veel beter vrouwelijke eigenschappen inzetten. Vanuit de gewenste kwaliteiten voor leiderschap kom je interessant genoeg automatisch uit bij vrouwen.”
Gevraagd naar de betekenis van ‘leadership’ in de naam van haar Academy, vertelt Lisanne: “Het gaat om leiderschap over je eigen leven. Dus niet om een begrip in een hiërarchisch kader.”
The Women Leadership Academy is te vinden op de website van Connectors Lab.
