Abortus: Amerikaanse toestanden in Nederland?

27-07-2022

Abortus: Amerikaanse toestanden in Nederland?

Door: Annelies Vethman, woordvoerder Unie

    Tien jaar oud, verkracht, zes weken zwanger. Het meisje in Ohio dat door de recente strengere wetgeving geen abortus mocht krijgen, werd triest wereldnieuws. In de Verenigde Staten staat abortus steeds verder onder druk. Wat zijn de ontwikkelingen in Nederland? Waait die Amerikaanse backlash in vrouwenrechten naar ons over?



    In Nederland kan een vrouw die ongewenst zwanger is, contact opnemen met één van de 17 abortusklinieken. Dat kan rechtstreeks, zonder verwijzing. En het kan anoniem, zonder rapportage aan de huisarts als de vrouw dat niet wil. De meeste klinieken voeren abortussen uit tot 13 weken en in twee klinieken kunnen zwangerschappen tot 22 weken worden afgebroken. Per jaar worden circa 30.000 behandelingen uitgevoerd. De jaarlijkse kosten van 30 miljoen euro worden rechtstreeks vergoed door VWS.

    Abortus in Nederland
    De Wet Afbreking Zwangerschap van 1984 stond abortus toe onder voorwaarde dat de behandeling werd uitgevoerd in een kliniek of ziekenhuis met een vergunning, dat een wachttijd gold van vijf dagen en dat niemand kon worden verplicht aan abortus mee te werken.
    De beraadtermijn van vijf dagen is in juni 2022 door de Tweede en Eerste Kamer uit de wet geschrapt. Men vond de verplichte bedenktijd te betuttelend omdat vrouwen al heel goed hebben nagedacht voordat ze een afspraak bij een abortuskliniek maken. Een andere ontwikkeling is om abortus breder toegankelijk te maken. Een initiatiefwetsvoorstel om voortaan de abortuspil door de huisarts te laten verstrekken is in maart 2022 door de Tweede Kamer aangenomen maar moet nog door de Eerste Kamer. Niet alle van de toch al overbelaste huisartsen voelen er echter voor om de abortuszorg ook op zich te nemen.Soroptimist Annet Jansen is oud-voorzitter van het Nederlands Genootschap van Abortusartsen en werkte bij de abortuskliniek Amsterdam. “Het schrappen van de beraadtermijn is een kwestie van met de tijd meegaan. In de praktijk wordt altijd al goed nagevraagd of de vrouw het echt wil en of er geen druk is van anderen. Als een arts of verpleegkundige het gevoel heeft dat er toch nog twijfel is, wordt de ingreep uitgesteld.” Zij vindt belangrijk dat de vrouw een keuze heeft tussen een pil of een curettage. Met een abortuspil heb je het in eigen hand, maar de behandeling kan pijnlijk zijn en duurt een paar dagen. Een curettage door een ervaren abortusarts is in een paar minuten uitgevoerd. De derde ontwikkeling is de discussie om abortus uit het Wetboek van Strafrecht te halen. Nu is abortus toegestaan, mits het volgens de voorwaarden wordt uitgevoerd. Uit feministische kringen komt de oproep om abortuszorg onderdeel te maken van de reguliere zorg, zodat je terecht kunt bij een hulpverlener die je zelf kiest. Annet Jansen: “De huidige abortuswet is een afgewogen compromis met zowel aandacht voor het zelfbeschikkingsrecht van de vrouw als voor het ongeboren leven. Welke consequenties heeft het als je abortus tot een ‘gewone’ medische handeling maakt? Dan kan de politiek er invloed op krijgen en dat zou zelfs de bescherming van het abortusrecht tegen confessionele en conservatieve krachten kunnen aantasten. Tweede Kamerleden van FVD en JA21 stemden immers ook tegen het afschaffen van de beraadtermijn.”

    Amerikaanse toestanden?
    Annet Jansen verwacht hier geen Amerikaanse toestanden: “In Amerika is abortus een politiek issue in een gepolariseerde samenleving. Daar heeft religie ook veel meer invloed op politiek en maatschappij. In Nederland hoort seksuele opvoeding en educatie bij onze manier van leven. In Amerika is dat een taboe en is beschikbaarheid van anticonceptie vooral voor de armere bevolking een probleem. En de nieuwe strengere wetgeving in een aantal staten maakt de drempel tot abortus erg hoog of zelfs onbereikbaar.”

    “Maar”, waarschuwt ze, “juist als de politieke context in Nederland verandert, moet je een goed afgewogen wet hebben die breed gedragen wordt. Niet te veel aan morrelen, dus.”

    Reacties op dit onderwerp vanuit je professionele of persoonlijke ervaring zijn van harte welkom. Wellicht wil je zo bijdragen aan een vervolgartikel. Stuur ze svp naar annelies@vethman.nl

    Delen op social-media: